47 yaşındaki Navalny, 16 Şubat 2024’te, Kuzey Kutup Dairesi’nin yaklaşık 40 mil (64 km) kuzeyinde bulunan bir hapishanede tutulurken aniden öldü. Putin’in rakibi Navalny, “özel rejim” altında onlarca yıl hapis cezasına çarptırılmıştı.
Navalny’nin müttefikleri, Kremlin’i defalarca onu öldürmekle suçladı; Moskova ise bu iddiaları saçma olarak nitelendirdi. Rus yetkililer, Navalny’nin hipertansiyonun tetiklediği kalp aritmisi de dahil olmak üzere çeşitli hastalıkların birleşimi sonucu öldüğünü savunuyor.
KREMLİN “HABERİMİZ YOK” DEDİ
Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov çarşamba günü yaptığı açıklamada, Navalnaya’nın iddialarından haberdar olmadığını söyledi.
Yurtdışında yaşayan Navalnaya, X’te bir video yayımlayarak, Navalny’nin biyolojik materyalinin 2024 yılında yurtdışına kaçırıldığını ve ardından iki laboratuvar tarafından incelendiğini söyledi.
Navalnaya, “İki farklı ülkedeki bu laboratuvarlar aynı sonuca vardı: Alexei öldürüldü. Daha spesifik olarak, zehirlendi” dedi ve iki laboratuvara bulguları yayımlamaları için çağrıda bulundu.
“Bu sonuçlar kamuoyunu ilgilendiren sonuçlardır ve yayınlanmalıdır. Hepimizin gerçeği bilmeye hakkımız var.”
KAMERA KAYITLARI KAYIP
Navalnaya ayrıca, muhalefet liderinin hapis süresince neredeyse sürekli kamera gözetimi altında olmasına rağmen, kocasının hayatının son gününe ait güvenlik kamerası görüntülerinin kaybolduğunu söyledi.
Navalny’nin müttefikleri, ölümünden sonra hapishane hücresinde çekildiğini söyledikleri, daha önce görülmemiş fotoğrafları da yayımladı. Görüntülerde, bir defter ve Oxford sözlüğünün yanında, zeminde kusmuk ve kan gibi görünen şeylerin bulunduğu dar bir hücre görülüyor.
“HER ŞEYİ BİLİYORUZ”
Navalny’nin yakın müttefiki Leonid Volkov, X’te muhalefet liderinin “zehirle acı verici bir şekilde öldürüldüğünü” yazdı.
“Tıbbi kayıtlardan ayrıntıları silmeye veya izlerini örtmeye ne kadar uğraşsalar da, onun son günü ve öldürülme şekli hakkında her şeyi biliyoruz.”
RUSYA’DAN ÇELİŞKİLİ BULGULAR
Navalny’nin kaldığı hapishaneden sorumlu cezaevi kurumu, Navalny’nin ölümünün ardından yaptığı açıklamada, Navalny’nin “yürüyüşten sonra kendini iyi hissetmediğini ve hemen ardından bilincini kaybettiğini” belirtti.
Geçen yıl, araştırma kuruluşu Insider, Navalny’nin kalp problemleri nedeniyle öldüğü yönündeki devletin iddiasını desteklemek için değiştirilmiş gibi görünen tıbbi kayıtlara atıfta bulunarak, Navalny’nin zehirlenmiş olabileceği ihtimalini gündeme getirdi.
Insider, 16 Şubat’ta Navalny’nin “şiddetli karın ağrısından şikayetçi olduğunu, kusmaya başladığını, kasılmalar geçirdiğini ve bilincini kaybettiğini” belirten orijinal raporu yayınladı. Insider, bu ayrıntıların zehirlenme olasılığını gösterdiğini söyledi.
Düzenlenmiş gibi görünen raporun ikinci versiyonunda bu semptomlar çıkarılmıştı.
MOSKOVA’NIN “ZEHİR” SABIKASI KABARIK
Kremlin, düşmanlarına karşı silah olarak zehir kullanma konusunda uzun bir geçmişe sahip. 2006’da Londra’da radyoaktif polonyumdan ölen Alexander Litvinenko, 2018’de Salisbury’de eski casus Sergei Skripal’a yapılan sinir gazı saldırısı ve Navalny’ye yönelik önceki zehirleme girişimi, Rusya’nın eleştirenleri ve kaçakları susturmak için toksinlere başvurduğu yönündeki itibarını pekiştirdi.
2020 yılında Navalny, Rusya’nın FSB güvenlik servisi tarafından “novichok” kullanılarak zehirlendiği şüphesiyle komaya girdi ve tedavi için Almanya’ya tahliye edildi.
İyileşerek Ocak 2021’de Rusya’ya dönen Navalny, burada şartlı tahliye ihlali suçlamasıyla tutuklandı ve 30 yıldan fazla hapis cezasına çarptırıldı.
