Çin ve ABD çekişmesi, çip savaşı nedeniyle tepe yaptı

Koronavirüs nedeniyle son aylarda otomotiv bölümünde modül ve çip tedarik sıkıntıları yaşanıyor ve şimdi bu sorun çözülebilmiş değil.

Global otomotiv endüstrisi, artan tüketici talebini karşılamak için çip ve elektronik kesim üreticilerine verdikleri siparişleri artırınca, tedarikteki kasvetler giderek büyüdü.

Başta ABD ve Japonya’da üretim yapan markalar olmak üzere, dünyanın birçok ülkesinde otomotiv üretimlerinde yetersiz çip tedariki nedeniyle kesintiler yaşanıyor.

ABD-Çin çekişmesi doruğa ulaştı

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ile Çin ortasında yaşanan teknoloji çekişmesi “çip savaşı” ile doruk noktasına ulaştı.

İki ülke ortasında 2019 yılında Çinli teknoloji şirketi Huawei’ye uygulanan yaptırımlarla dünya gündemine taşınan çekişme, çip kısıtlamaları ile tekrar tırmanışa geçti.

Çin, çip kesiminde ipleri eline alıyor

AA’nın haberine nazaran, bir devir zihinlere kalitesiz mallar olarak kazınan Çin malı eserler, Çin’in dijital periyotta yaptığı atılımların akabinde tam aksisi bir algı oluşturmaya başladı.

Nitekim Çin, üstüne yapışıp kalan “kalitesiz eser üreten ülke” damgasından kurtulmak için açıkladığı “Made in China 2025” planıyla, dünyanın en yüksek teknoloji üreten ülkesi olmayı hedefliyor.

Birçok teknoloji uzmanı, yakın bir gelecekte Çin’in büyük bir güç olacağını öngörüyor. Google’ın çatı şirketi Alphabet’in eski lideri Eric Schmidt, Çin’in yapay zekâ alanında en geç 2025’e kadar ABD’yi geçmiş olacağını savunuyor.

AI Superpowers kitabının muharriri ve Google Çin’in eski lideri Kai-Fu Lee’ye nazaran de durum şimdiden Çin’in lehine dönmüş durumda.

Bundan dört, beş sene öncesine kadar dünyanın en büyük 20 teknoloji şirketi listesinde kendine yer bulamayan Çin’in, şu anda en kıymetli 20 şirket listesinde 7 şirketi mevcut.

ABD ise listeye 9 şirketini sokarken, listedeki en pahalı 5 şirkete de konut sahipliği yapıyor. Listenin büyük çoğunluğu ise teknoloji şirketlerinden oluşuyor.

Pentagon’dan istifa eden baş yazılım sorumlusu Nicolas Chaillan’ın Çin’in yapay zekâ konusunda ABD’yi geçtiğini söylemesi ise ABD tarafından gelen en çarpıcı itiraf olarak dikkatleri çekti.

“Çin’e karşı hiç talihimiz yok”

Chaillan, “Çin’e karşı 15-20 yıl içinde hiçbir rekabet talihimiz yok. Şu an bu, bitmiş bir sıkıntı. Bana nazaran çoktan bitti” tabirlerini kullanmıştı.

İçinde bilgi teknolojilerinin de bulunduğu pek çok alanda Çin’in ABD’yi geçmesi bekleniyor.

Çip ihracatında Çin farkı açıyor

Çip ihracatında ise Çin’in açık orta üstünlüğü dikkati çekiyor. Statista datalarına nazaran, içine Tayvan ve Hong Kong’u da alan Büyük Çin göz önüne alındığında 2020 yılında Çin’in mikroçip ihracatı 400 milyar dolara ulaştı.

2021 yılında ise Çin’in ihracatı 522 milyar dolara düzeylerini gördü. Çin listede birinci sırada yer alıyor. ABD ise 44 milyar dolar olan 2020 çip ihracatını 53 milyar dolara çıkardı ve listede 7. sırada yer aldı.

ABD’den çiplere dev yatırım

Tüm bu gelişmelerin akabinde ABD Lideri Joe Biden, çok kıymetli bir atakla ABD ve Çin ortasındaki rekabette güç kaybeden ABD teknoloji bölümüne yönelik değerli bir atak yaptı.

Biden, ağustos ayında yerli yarı iletken üretiminin artırılmasına yönelik 52,7 milyar dolarlık devlet dayanağı öngören “Çip ve Bilim Yasasını” imzaladı.

Biden, ABD’yi bilim ve teknoloji alanında Çin ile daha uygun rekabet edeceği bir pozisyona getirmeyi amaçlayan yasaya ait, “Çip sanayisinin geleceği Amerika’da üretilecek.” tabirlerini kullandı.

ABD ile Çin ortasındaki rekabeti bu haftaki sayısına taşıyan The Economist mecmuası ise Çin hükümetinin çip yatırımlarına 20 milyar dolarla 2014 yılında başladığını ve 30 milyar dolar daha yatırım yaptığını yazdı. Dergiye nazaran Çin devleti tıpkı vakitte ülkedeki en büyük yatırımcı pozisyonunda.

Yaşanan son gelişmelerin akabinde çip savaşı adeta en ateşli günlerini yaşıyor. ABD idaresi, Çin’in askeri gücü için muhtaçlık duyulan kritik teknolojilere erişimini engellemek gayesiyle gelişmiş çiplerin ülkeye ihracatına yönelik yeni kısıtlamalar getirmesinin akabinde iki taraftan farklı atılımlar gelmeye devam ediyor.

ABD hükümetinin Çin’deki vatandaşlarını aşikâr kimi çip fabrikalarında çalışmayı yasaklaması sonrasında, Çin merkezli Naura Technology Amerikan vatandaşlarının AR-GE alanındaki çalışmalarını durdurmalarını istedi.