Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI), dünya genelindeki silah ve askeri teçhizat satışıyla ilgili 2019-2023 ile 2014-2018 yıllarını karşılaştırdığı raporunu yayınladı. İlk sırada, önceki beş yıllık dönemle karşılaştırıldığında satışlarını %17 artıran ve %42 küresel paya ulaşan ABD yer alıyor. SIPRI’ye göre Rusya ilk kez en büyük ihracatçılar arasında üçüncü sıraya geriledi ve ikinci sırayı Fransa’ya kaptırdı. Fransa %47 artış ile payını %11’in üzerine çıkarmayı başardı.
Türkiye silah ihracatını iki katına çıkardı
Türkiye, raporda karşılaştırılan dönemler arasında silah ihracatını %106 artırarak yaklaşık iki katına çıkardı. Bu artış ile Türkiye, dünyanın en büyük 11’inci silah ihracatçısı konumuna geldi. İlk 10 silah ihracatçısı ülkeler, ABD, Fransa ve Rusya’nın ardından İtalya, Güney Kore, Çin, Almanya, Birleşik Krallık, İspanya ve İsrail olarak sıralandı.
Türkiye’nin en fazla silah ihraç ettiği ülke %15 ile Birleşik Arap Emirlikleri oldu. İkinci sırada %13 ile Katar ve üçüncü sırada ise %11 ile Pakistan yer aldı. Raporda dünyanın en büyük 17’inci silah alıcısı olarak yer alan Türkiye’nin söz konusu yıllar arasında silah ithalatı %29 azaldı. Türkiye’nin silah temin ettiği en büyük üç ülke İspanya, İtalya ve Rusya oldu.
Rusya ikinciliği Fransa’ya kaptırdı
Rusya ise 2019 yılında 31 ülkeye önemli silahlar ihraç ederken, geçen yıl bu rakam 12 ülkeye geriledi. Rusya, en büyük iki silah tedarikçisinden biri unvanını Fransa’ya kaptırdı. Fransa’nın silah ihracatı, söz konusu dönemde %47 artarken, kayıtların tutulduğu 1950’den beri ilk kez Rusya’nın hemen önünde ikinci en büyük silah ihracatçısı konumuna yükseldi. Fransa’nın silah ihracatında en büyük payı %42 ile Asya ve Okyanusya’daki ülkeleri alırken, ihracatın %34’ü Orta Doğu ülkelerine yapıldı.
SIPRI Silah Transferleri Programı’nın kıdemli araştırmacısı Pieter Wezeman, konuya ilişkin değerlendirmesinde, 800’e yakın savaş uçağı dahil olmak üzere sipariş edilen birçok yüksek değerli silahla birlikte Avrupa’nın silah ithalatının yüksek bir seviyede kalmasının beklendiğini belirterek, “Son iki yılda Avrupa’da hava savunma sistemlerine yönelik talebin de arttığını gördük. Bu talep Rusya’nın Ukrayna’yı havadan bombalamasından kaynaklandı.” ifadelerini kullandı.
Batı en büyük silah ihracatçısı
ABD ve Batı Avrupa ülkelerinin 2014-2018 döneminde %62 olan küresel silah ihracatındaki payının, 2019-2023 döneminde %72′ye yükselmesi de dikkati çekti. Avrupa’nın en büyük ekonomisine sahip Almanya aynı zamanda küresel silah endüstrisindeki “Büyük Beşli”den birisi olurken, bu ülkenin silah ihracatı, 2014-2018 dönemine kıyasla 2019-2023 döneminde %14 azaldı. Küresel silah ihracatındaki payı %5,6 olan Almanya’nın, İsrail’in silah ithalatının %30’unu gerçekleştirdiği görüldü.
Hindistan ve Suudi Arabistan en büyük ithalatçılar
SIPRI’ye göre, Hindistan dünyanın en büyük silah ithalatçısı olurken, bu ülkenin silah ithalatı %4,7 arttı. Suudi Arabistan 2019-2023 döneminde küresel silah ithalatının %8,4’ünü gerçekleştirerek dünyanın en büyük ikinci silah ithalatçısı oldu. Son 5 yılda silah ithalatı %396 artan Katar, dünyanın en büyük üçüncü silah ithalatçısı olarak kayıtlara geçti. Orta Doğu ülkelerinin silah ithalatının %52’si ABD tarafından sağlandı.
